2004 yılına damgasını vuracak olan sanat olayı İstanbul Modern Sanat Müzesi'nin açılması olacak. Hepimizin rüyasıydı bu, İstanbul Modern Sanat Müzesi ne zaman açılacak? Profesyonel yaşamım süresince hatırladığım kadarıyla 20 yıllık bir çalışma bu, bir sürü insan katıldı, epey yol alındı, sonra durdu, vs. Ama demek ki, o gün bugünmüş. 11 Aralık Cumartesi günü İstanbul Modern Sanat Müzesi açılıyor. Bu müze İKSV girişimi ile,Eczacıbaşı Grubu şemsiyesi altında açılıyor, başka destekçi sponsorlar da var ama hepsini saymanın bir anlamı yok çünkü gelişimin esas nüvesi İKSV ve Eczacıbaşı topluluğu şemsiyesi altında oluyor.
Koleksiyon da büyük ölçüde Eczacıbaşı koleksiyonu ile İş Bankası koleksiyonu ve Resim Heykel Müzesi koleksiyonundan bir derleme. Daimi bir koleksiyonun sergisi ile birlikte bir yandan da Türk fotoğraf sanatından derlenmiş bir sergi olacak aöılış nedeniyle. Müze Antrepo Binası'nda açılıyor; bu bina Salıpazarı'ndaki gümrük depolarının dördüncüsü, Karaköy'e en yakın olanı. Son Bienal de orada yapılmıştı. O yapının hayatı ile ilgili, geçmişi ile ilgili, o yörenin geçmişi ile ilgili, o günden bugüne İstanbul Modern'e (müzemizin adı bu) doğru olan tarihçesinin de özetlendiği, bir sergi de açılacak. Özetle, şunu demek hiç yanlış değil, yalnız bu haftanın değil belki de 2004'ün en önemli olayı İstanbul Modern'in açılıyor olması.
Bu haftanın bir başka önemli haberi de şu; 7 Aralık Salı günü İstanbul Sanat Fuarı açıldı, "Art İstanbul" adıyla. Daha önce adı başka türlü olan ama organizatörleri değiştiği için "Art İstanbul Sanat Buluşması" şeklinde değişen ama 13 yıldır süregiden bu fuar, İstanbul Galericiler Birliği'nin önderliğinde gerçekleşen bir organizasyon. 70 küsur galerinin katılımıyla İstanbul Sanat Fuarı Salı günü açıldı, 12 Aralık Pazar günü son. Tabii, adı da üzerinde fuar, yani ticari alana daha yakın işler sergileniyor, dolayısıyla satılmak için sergilenen işler var. Bu da ister istemez daha deneysel sanatı, öncü eğilimleri içinde barındırmayan daha ticari olan sanat yapıtlarının sergilendiği bir ortam. Bu da tabiatı icabıyla, sanatın bugün geldiği noktadan haberdar olacağımız bir sergi değil, pazarın bugün nerelerde dolandığı hakkında bir fikriniz olabilir ancak.
Bu Pazar, 12 Aralık'ta SwissOtel'de Antik Palas Müzayede Organizasyon'un bir müzayedesi var, İktisat Bankası koleksiyonu, TMSF'nin elindeydi, o eserler müzayede ile satışa çıkıyor. Ben ilk defa böyle bir müzayede haberi veriyorum, bunun nedeni de satışa çıkarılan eserler arasında Türk sanat tarihi açısından çok önemli eserler var. Osman Hamdi'nin Kaplumbağa Terbiyecisi adlı resmi var ki Türk resminde bir tek resme bu kadar çok reklam yapılmamıştı, bu kadar çok konuşulmamıştı, benim için o resmin çok da büyük bir önemi yok. Ya da oryantalist resim meraklıları için çok önemli olabilir ama günümüz resminde nostaljik bir anı olarak, resim olarak değerlendirmek lazım. Ama koleksiyonda çok önemli eserler var, modern Türk resminin kilit resimleri var, ilgilenen insanların orada olacağını tahmin ediyorum.
Ayrıca ilk defa Türkiye'de bir organizasyon, -bu da bir başka müzayedeci-, Raffi Portakal, "Batı Resminin Büyük Ustaları" adı ile, aralarında Rodin, Monet, Renoir, Lautrec, Bonnard, Picasso, Utrillo ve Salvador Dali'nin de olduğu bir sergiyi bu hafta açtı. Böyle bir sergi, -üstelik satışa da açık-, ilginç olacaktır diye ümit ediyorum.
Plastik sanatlar ortamı hakikaten canlı ve renkli olarak sürüyor. IACA adlı Uluslararası Sanat Eleştirmenleri Derneği'nin Türkiye ayağı (AICA Turkey) bir bir toplantı düzenledi. AICA'nın 1954 yılında uluslararası kongresi İstanbul'da yapılmıştı, 1949 yılında kurulan bir örgütün 1954 yılında uluslararası kongresi İstanbul'da yapılmıştı. Yapı Kredi Bankası o yıl da 10. yılını kutluyor olması vesilesi ile bir resim yarışması düzenlemişti, yarışmanın jüri üyeleri de bu kongre nedeniyle İstanbul'da gelen uluslararası jüri idi. Bu yarışmada sergilenen eserler de şu sırada Yapı Kredi Kâzım Taşkent Sanat Galerisi'nde sergileniyor. O yarışmada Aliye Berger birinci seçildi. Yarışmaya katılan bütün eserleri Yapı Kredi Kâzım Taşkent Sanat Galerisi'nde 8 Ocak'a kadar görmek mümkün. AICA Türkiye ise 1 yaşında bir örgüt. Hem AICA'nın İstanbul'daki toplantısının 50. yılı olması nedeniyle, hem de Türkiye AICA'nın 1. yılı olması nedeniyle bir anma toplantısı yapıldı ve bir ödül verildi iki Türk sanatçısına; Sarkis ve Füsun Onur. Bu toplantıda da uluslararası eleştirmenler derneğinin başkanı da bulundu ve bir konuşma yaptı.
Bu hafta Fransız Kültür Merkezi'nde, Djan Seylan adlı bir sanatçının "Burası Bilinmeyen İstanbul ve Geri Dönüş" adlı bir fotoğraf sergisi var, 31 Aralık'a kadar sürecek. CAM Galeri'de "Beden Dili" adlı bir sergi var, Koray Arış, Arzu Başaran, Ahmet Erhan, Neşe Erdok, Murat Morova ve Guido Caseretto katılmış bu sergiye. Karşı Sanat'ta Denizhan Özer'in sergisi var, Galeri Nev'de Murat Morova'nın "Ah Minel Aşk-ı Memnu" 3 Aralık'ta açılmıştı, 31 Aralık'a kadar sürüyor. Galeri X-Ist'te Ansen'in sergisi sürmekte.
(10 Aralık 2004 tarihinde Açık Radyo'da yayınlanmıştır.)
